Gjethet e vjeshtës na kërcasin nën këpucë, ndërsa dhjetëra turistë kureshtarë dhe unë ndjek udhërrëfyesin përgjatë argjinaturës me bar. Ndalemi në momentin kur arrijmë në kodrinë, i cili ndodhet në një lartësi të formuar nga dheu i mbushur.
Ishim në Oktagonin, pjesë e Kompleksit Ceremonial Hopewell, një rrjet i madh tumash të bëra me dorë që shtrihen në Ohajo qendrore dhe jugore, të ndërtuara rreth 2000 vjet më parë. Vendasit vinin nga vende qindra kilometra larg dhe mblidheshin rregullisht atje për rituale dhe adhurime të përbashkëta.
“Këtu ishte një banjë rituale ose një lloj qendre pastrimi,” thotë udhëzuesi ynë Brad Lepper, një arkeolog i vjetër me Shoqërinë Historike të Ohajos dhe Programin e tyre të Trashëgimisë Botërore.
Të gjitha këto formacione ceremoniale prehistorike në Ohio u krijuan nga kultura Hopewell, një rrjet komunitetesh që u mblodhën këtu dhe erdhën nga Montana ose Gjiri i Meksikës midis 100 dhe 500 vitesh para erws sonw dhe që lidheshin me shumë rrugë tregtare.
Punimet e tyre tokësore në Ohio përbëhen nga forma rrathë, katrorë dhe tetëkëndësh më së shpeshti të ndërlidhura. Arkeologët vetëm tani kanë filluar të kuptojnë se sa të sofistikuara ishin të gjitha këto mrekulli inxhinierike. Të ndërtuara me saktësi mahnitëse matematikore, si dhe me shtrirje komplekse astronomike, këto janë punimet më të mëdha gjeometrike në botë që nuk janë ndërtuar si fortifikime apo struktura të tjera mbrojtëse.
Dhe megjithëse shumica e njerëzve nuk kanë dëgjuar as për këto formacione, as për ndërtuesit e tyre, duket se gjërat po ndryshojnë edhe në atë fushë. Këtë vit, qeveria e SHBA nominoi tetë formacione Hopewell për tu marrë në konsideratë nga Programi i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s. Pesë të tjerat janë pjesë e Parkut Historik Hopewell, Mound City, Hopeton Earthworks, High Bank Works, Hopewell Mound Group dhe Seip Earthworks.
Leperi më tha se Tetëkëndëshi dhe Rrethi i Madh ishin dikur një kompleks i madh dhe unik Hopewell që përfshinte 11,6 kilometra katrorë dhe i lidhur me një sërë rrugësh me mure dheu. Duke ecur nëpër këto zona sot, nuk mund t’i rezistosh goditjes së madhësisë së tyre. Veliki Krug, ku ndodhet Muzeu i Kompleksit Ceremonial, është 400 metra larg. Muret e saj ngrihen në një lartësi prej gati pesë metrash dhe kufizohen nga brenda me një hendek të thellë. Rrethi i madh dikur lidhej me sheshin dhe vendvarrimin.
Stonehenge do të përshtatej në rrethin e vogël që sot shërben si fushë golfi. Ai shton se 2000 vjet më parë, vendasit i ndërtuan këto formacione pa mjete moderne, duke gërmuar tokën me shkopinj të mprehtë dhe duke e mbajtur në shporta të thurura në shpinë. Mbi të gjitha, ata inkorporuan një lloj gjeometrie të fshehur në këto struktura.
Derisa u matën dhe u krahasuan tumat, mendohej se ndërtuesit nuk kishin njohuri matematikore apo gjeometrike, aq më tepër që nuk kishte gjurmë të shkruara që të dëshmonin për aftësinë e tyre. Në fund u zbulua se ata ishin në gjendje të bënin matje të sakta të të gjitha punëve të tyre dhe t’i lidhin ato në mënyra krejtësisht të papritura. Leper shpjegon se perimetri i Rrethit të Madh është i barabartë me perimetrin e katrorit të përsosur me të cilin ishte lidhur dhe se madhësia e atij rrethi të përsosur është e barabartë me sipërfaqen e rrethit të vëzhgimit që lidhet me tetëkëndëshi.
“Nëse do të vizatoni një katror në vetë tetëkëndëshin duke vizatuar një vijë që do të shkonte në kënde të alternuara me tetëkëndëshin, anët e atij katrori (321 metra) do të ishin identike me diametrin e rrethit (321 m) me të cilin është e lidhur”, tha ai.